Terugkerende dilemma's: de premium boer versus de poeder boer!

Aalt Dijkhuizen (bestuursvoorzitter Wageningen UR) schrijft dat melkveehouders zo weinig mogelijk grond moeten hebben, de koeien op stal en zo veel mogelijk kilo’s per koe en per hectare. Een prachtig systeem waarbij iedereen geld verdiend…. behalve de boer!! Dit getuigt allemaal niet van heel veel boerenverstand. Kiezen we in Nederland voor de boer of voor de agro-industrie? Gaat de melkveehouderij de intensieve veehouderij achterna? met alle problemen en ellende van dien. Gaat ook de melkveehouderij voor korte termijn winst optimalisatie in plaats van voor een lange termijn inkomen (boer blijven!)? In mijn visie loopt het spoor van Dijkhuizen dood en houden we uiteindelijk geen melkveehouders meer over in Nederland. Misschien een handjevol, maar die zetten we dan bij elkaar in 1 stal op het industrieterrein cq agropark, maakt het voor iedereen een stuk handhaafbaarder en controleerbaarder en vooral ook vele malen efficiënter.

Vanzelfsprekend is het allemaal niet zo zwart-wit, maar deze discussie wordt regelmatig op scherp gezet als het gaat om de koe in de wei of een jaarrond op stal, zie bijvoorbeeld hier in de Leeuwarder Courant. Voor en tegenstanders binnen de sector debatteren er fors op los. De fabrieken willen inmiddels het liefst weidemelk en biologische melk, want emotie verkoopt! sacherijnige en moeilijke wetenschappelijke verhaaltjes niet! Daar komt nog eens bij dat premium A merken (zoals Optimel en Milner) worden gepositioneerd met miljoenen aan reclamebudgetten. Als die grote merken onder vuur genomen worden door een Wakker Dier of een GreenPeace, dan verdampen al die investeringen als sneeuw voor de zon. Dat risico durft ook niemand meer te nemen. Want het moet allemaal wel kloppen!

Tot op de dag van vandaag is het nog steeds zo dat een koe die tevreden buiten graast makkelijk en vooral goedkoop melk produceert. De boer kan rustig aan doen in de zomer, 2x daags melken en ook eens een beetje vakantie houden. Sleutel tot succes blijkt keer op keer: het inkomen centraal zetten in plaats van de productie per koe!

Toch is denken in inkomen en toekomstige afzet geen algemeen goed in de melkveesector en denken in diversiteit al helemaal niet. Het ene kamp bestookt het andere kamp steeds met argumenten passend bij zijn eigen visie op de wereld. En beide kampen hebben gelijk…alleen zouden ze dat wat vaker tegenover elkaar moeten toegeven. Het heeft alles te maken met een Low External Input (lage kosten) strategie versus een High External Input strategie en met andere bedrijfsstijlen.

Dit zou het moment moeten zijn om met zijn allen harder in te gaan zetten op diversiteit, laat vele bloemen bloeien. Alleen begint dat bij wederzijds erkennen van verschillende routes naar de toekomst en die serieus naast elkaar uitwerken en ook onafhankelijk vergelijken (op de 3 P’s). Wat zeker niet nuttig is: een vooringenomen, slecht onderbouwde en flink ingekleurde stellingname door een bestuursvoorzitter van wat heet een onafhankelijke onderzoeksinstelling te zijn.