Kringloop(wijzer) boer blijven na 2015
Zaterdag 27 april vond het seminar Kringloop(wijzer) boer blijven na 2015 plaats. Dit besloten mini-seminar werd georganiseerd door Dirksen Management Support (DMS) en Boerenverstand ter ere van het 25 jarige bestaan van DMS en een 12,5 jarige samenwerking van beide partijen. Zo’n 300 boeren en melkveehouderij periferie woonde het seminar bij wat resulteerde in een volle bak!Na enkele woorden van welkom door Hans Dirksen gaf hij het woord aan medewerker John Baars, “Cijfers en grafieken zeggen meer dan 1000 woorden” was de kern van zijn verhaal. De kracht van DMS is het verzamelen van zoveel mogelijk cijfers over zoveel mogelijk jaren op het melkveebedrijf. Een voorbeeld hiervan is de stikstofbenutting per hectare (Y-as) tegen de intensiteit in kg melk per hectare (x-as). De grafiek rechts laat in het blauw cijfers zien van 1997 en in het groen die van 2012, duidelijk wordt dat de stikstof benutting gemiddeld van 18,5% naar 33,4% is gestegen maar de spreiding geeft weer dat er nog veel variatie is en dus ruimte tot verbetering. Voor fosfaat geldt dat de bedrijfsbenutting van gemiddeld 42,5% naar 74,3% is verbeterd, maar ook hier geldt dat er nog veel variatie aanwezig is. Tot slot trekt John nog aan de noodklok, van 64 dezelfde bedrijven zijn vijf jaar lang mest analyses gedaan. Voor zowel kali, stikstof als fosfaat zien we een dalende trend in gehaltes. Over de laatste vijf jaar is het fosfaat gehalte van 1,61 naar 1,48 gedaald mede door fosfaat armer voer. Opzich geen probleem zij het niet dat de mestwetgeving uit gaat van forfaitaire normen waarin staat dat er 1,7 kg fosfaat in drijfmest zit.
Hierop volgde het verhaal van Frans Aarts waarin het ging over “Ruimte voor de vakman; individueel afrekenen graag!”. Als wetenschapper bij Wageningen Universiteit en projectleider van o.a. Koeien&Kansen en Dairyman, is hij nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Kringloopwijzer. Frans gaf een uiteenzetting over de mest wetgeving van het verleden (MINAS) naar vervolgens BEX en nu dus de Kringloopwijzer. Duidelijk werd dat de Kringloopwijzer een opeenhoping is van formules waarbij de bekende BEX het ‘koe’ gedeelte weergeeft.
Jacque van Outryve, Europees landbouw-journalist in België, gaf een lezing over het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid “Van gisteren naar (over)morgen”. Na te verduidelijken wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen Belgen en Nederlanders, en stereotypen, plaatste hij het Nederlandse denken in Europees perspectief. Een sterk betoog was voor het Europese ‘wij’-gevoel waar het in Nederland nogal eens aan ontbreekt. Strenge regelgeving komt immers niet (altijd) uit Brussel en niet uit Den Haag. Over de afschaffing van het melkquotum vind Jacque dat Nederland te kort door de bocht is, een zevental randvoorwaarden zijn volgens Jacque nodig om zonder quotum een gezonde melkveehouderij te behouden.
- Contractuele betrekkingen tussen melkproducenten en zuivelverwerker – gesloten formele schriftelijke contracten ( incl. prijs, hoeveelheid, tijdschema, looptijd) – productiebeheer bij streekproducten (exclusiviteit waarborgen)
- Collectieve onderhandelingspositie van producenten
- Rol van brancheorganisaties
- Transparantie in de zuivelbevoorradingsketen
- Marktmaatregelen en futuresmarkt
- Handelsnormen en oorsprongsetikettering (imitatie tegen gaan)
- Innovatie en onderzoek
Over deze zeven thema’s moest geconcludeerd worden dat we nog niet klaar zijn voor de afschaffing van het melkquotum, zeker de geplande afschaffing van de productschappen zou een onjuiste beslissing zijn.
Tot slot was het woord aan mede-organisator Frank Verhoeven met een verhaal “Van MINAS naar BEX naar Kringloopwijzer; Straks dubbel verdienen via GLB en melkfabriek??”. De relatie van kringloopwijzer gekoppeld aan mestwetgeving is nog te begrijpen maar dat de kringloopwijzer ook van betekenis kan zijn binnen het GLB of richting een melkfabriek voor velen onbekend. Toch is beide niet onmogelijk, sterker nog, diverse melkfabrieken hebben al een uitbetaling op Kringloopwijzer score! Tot slot hield Frank een ‘pleidooi voor hooi!’, boeren menen immers niet meer zonder maïs, en daardoor dus zonder soja, te kunnen boeren. Nu is hooi eigenlijk hetzelfde als maïs, namelijk energie met structuur maar dan met behoud van eiwit in hooi en een gezonde bodem. Structureel 1 kg hooi per koe per dag bij voeren vergt op een modern melkbedrijf echter enige aanpassing, we zijn het immers niet gewent en daar is bij 100 koeien toch zo’n 12 hectare hooi voor nodig.
Tot slot was er gelegenheid voor vragen tijdens de forum discussie, hierbij werd met name Jacque van Outryve met vragen bestookt en Frank met een praktisch voorbeeld van een moderne melkveehouder met veel maïs.
Afrondend een geslaagd seminar voor een divers en tevreden publiek!