De V van voedselzekerheid
Ik vroeg me af wat het betekent nu de “V” van voedselzekerheid weer terug is op het Ministerie van Landbouw. Krijgen we beleid om alle hectares buxussen en coniferen te vervangen door graan? Gaan we onze eigen boontjes doppen in plaats van ze uit Senegal te halen? Een deel van onze eiwitbehoeften rechtstreeks raffineren uit gras? Krijgen we een promotiecampagne om Nederlandse aardappelen op het menu te zetten in plaats van couscous en rijst? Geen fruit meer uit Zuid-Afrika, maar alleen nog uit de Betuwe? En vooral geen bollen of bloemen meer in onze kassen, want die kun je toch niet eten.
- Frank Verhoeven
Ik heb zelf eigenlijk geen idee wat onder voedselzekerheid wordt verstaan. Ik heb ChatGPT wat vragen gesteld. Die zegt: “Voedselzekerheid bestaat wanneer alle mensen te allen tijde fysieke en economische toegang hebben tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel dat beantwoordt aan hun voedingsbehoeften en voedselvoorkeuren voor een actief en gezond leven.” We hebben hier bijna 18 miljoen mensen die, laten we zeggen, gemiddeld 2500 kcal per dag nodig hebben. Dat betekent dat we, om zeker te zijn van ons voedsel, 14,4 biljoen kcal per jaar nodig hebben.
Ik lees dat de gemiddelde opbrengst van een hectare (gebaseerd op een mix van gewassen en veeteelt) zo’n 20 miljoen kcal per hectare per jaar is. Dan kunnen we met de huidige 1,85 miljoen hectare landbouwgrond in Nederland 37 biljoen kcal produceren, ofwel we kunnen bijna 2x zelfvoorzienend zijn. Op dit moment zijn we 3x zelfvoorzienend in zuivel en 2x in vlees, maar natuurlijk niet in bananen, avocado’s of gojibessen. Ik begrijp natuurlijk heel goed dat dit vraagstuk niet zo zwart-wit is.
Maar volgens mij is de echte reden dat er nu over voedselzekerheid gepraat wordt, dat er meer waardering moet komen voor de boer als voedselproducent en voor voedselproductie in Nederland. Daar ben ik het helemaal mee eens. Dus ik hoop eigenlijk dat dit nieuwe kabinet een stevige visie op ons voedsel gaat neerzetten en waar we ons voedsel de komende decennia vandaan gaan halen. Dit weekend heb ik nog biefstuk van een ree gegeten. Die was op het land van mijn vader geschoten. Lokaler dan dat gaat het niet worden. Maar ja, dat moet ook niet het hele dorp gaan doen, want daar wordt het in elk geval niet veiliger van in het buitengebied.
Dus ik stel voor dat er een Europese visie komt op voedselzekerheid, die sterk gericht is op onderlinge samenwerking. Onze agrarische producten gaan tenslotte voor een groot deel naar Europa. Open grenzen in Europa zorgen voor vrede en stabiliteit, en dat lijkt harder nodig dan ooit tevoren. En als de “V” van voedselzekerheid echt serieus over de Nederlandse boer gaat, dan had ik liever de “V” gezien van betere verdienmodellen. Want volgens mij hebben we die vooral nodig om boeren in Nederland te behouden.