Melkvee column Frank Verhoeven: 'Henk en Christianne'

Henk en Christianne,

De afgelopen jaren hadden we het regelmatig over Carola. Ik hoop van harte dat het zo goed met u blijft gaan, dat u de nieuwe Minister van Armoede niet nodig gaat hebben. De komende jaren kunnen de pijlen op Staghouwer en Van der Wal. Mijn voorgevoel is dat het huidig beleid wordt doorgezet: we lossen alles op met geld, met miljoenen, nee met miljarden euro’s. Maar wat wordt precies uw toekomstperspectief? Van Rutte IV hoeven we denk ik wederom weinig visie op uw toekomst te verwachten. Dat betekent dat de plannen vooral van uzelf moeten gaan komen, van onderop, vanuit uw regio. En voor al die plannen lijkt maar 1 criteria te gelden: het moet de stikstofuitstoot op kwetsbare natuur verminderen. Met de emissiearme vloeren hebben we dat niet gered. Ook met het Aeriusmodel konden we nog wat maatwerk goedrekenen, maar dat kan inmiddels ook niet meer.

Mijn eerste tip aan Henk en Christianne zou zijn: maak alle opgaves voor de landbouw zo concreet mogelijk, duidelijke normen en kaders. Dus aan de slag met het vertalen van nationale opgaven naar gebiedsopgaven: dat zijn de kaders en normen. Geef daarbij duidelijkheid voor de lange termijn. Gebiedsgericht werken houdt verschillende doelen voor verschillende gebieden in. En zoals ik het zie: er staan bepaalde signalen op rood. Stikstofdeposities die te hoog zijn of waternormen die worden overschreden; daar moet, gebiedsgericht, een tandje bij om die signalen weer op groen te krijgen. Daar is de boer natuurlijk niet alleen schuldig aan. Dus gezamenlijk, gebiedsgericht, aan de bak met de opgaves centraal. En als nu al duidelijk is dat zelfs zonder boeren we die opgaves nooit gaan halen, erken dat met elkaar en streef naar realistische doelen. Daarnaast kan stikstof nooit het enige doel zijn, dus tip twee: integraal! Betaalbaar voedsel, gezondere dieren, betere bodems, minder broeikasgassen, behoud weidevogels, een leefbaar platteland en vooral niet vergeten een fatsoenlijk inkomen voor de boer.

Dan mijn belangrijkste tip: In de jaren 90 ontstonden er, onder leiding van toenmalig Minister van Aartsen, zogenaamde milieucoöperaties. Die hadden als doel om gezamenlijk de ammoniakproblemen, ofwel de stikstofproblemen, gebiedsgericht op te lossen. Die wijn moet als de sodemieter in nieuwe zakken. Want in de afgelopen jaren zijn die milieucoöperaties door LNV “afgewaardeerd” tot agrarische natuurverenigingen. Waarom? Omdat men nooit het mest-en mineralenbeleid regionaal heeft durven regelen. Pak de tientallen publicaties over de milieucoöperaties en over zelfregulering er nog eens bij, en ga aan de slag. Laat zien dat de regio dan ook daadwerkelijk het vertrouwen krijgt van overheden om de problemen als groep boeren samen en onderling op te lossen. Laat een ieder zelf bepalen op welke manier hij het meest effectief aan die opgaven kan bijdragen.

Laat ik optimistisch eindigen. We pakken de draad weer op, gaan aan de slag met gebiedsgericht maatwerk en geven elkaar het vertrouwen weer terug. Dit alles met behoud van derogatie. We maken nog beter inzichtelijk hoe de boer bijdraagt aan het behalen van de gebiedsdoelen. En we geven een waarschuwing aan Henk en Christianne dat de stikstofagenda niet allesbepalend moet worden. Dan gaan we zien dat er weer afwenteling volgt op andere terreinen.

U hoort weer van me