Een bewogen 2018, op naar 2019!

Vrijdag 8 december heeft ons eindejaarsseminar plaatsgevonden. Het thema van deze middag was: ‘’Kringlooplandbouw, waar staan we en waar gaat het naar toe?’’ Tijdens deze feestelijk afsluiting van 2018 waren een aantal sprekers aan het woord. Frank Verhoeven trapte de middag af met een verhaal over de huidige projecten waar Boerenverstand actief bij betrokken is. Hij vertelde dat hetgeen wat Boerenverstand al jaren promoot, namelijk goed boerenvakmanschap, terug in de kijker staat. De nieuwe landbouwvisie van minister Schouten heeft hier een sterke bijdrage aan geleverd. Dit resulteerde in onder andere een ontmoeting met de koning op het erf van kringloopboer Erik. Tijdens die dag hebben Frank en Erik de koning bijgepraat over wat kringlooplandbouw inhoud en welke regels dit nog in de weg staan. Boerenverstand is door heel het land actief bezig met boeren, provincies, waterschappen om kringlooplandbouw in Nederland op de kaart te zetten en toe te passen in de praktijk. De projecten waar Boerenverstand het afgelopen jaar aan heeft gewerkt lopen sterk uiteen, namelijk het belonen van duurzaamheidsprestaties in Drenthe, het werken aan waterkwaliteit in Brabant, het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en grasopbrengsten in het gebied de Gouwe Wiericke, inzicht krijgen in het verloop van de weersinvloeden op de bodem in Gelderland, met boeren in Utrecht werken aan gesloten kringlopen en ga zo maar door.

Boerenverstand richt zich op de drie pijlers van de landbouw, namelijk herfundering (kostenbesparing), verbreding (verdienen aan de burger) en verdieping (verdienen aan de consument). Na Frank werd door drie sprekers ieder onderdeel van deze pijlers toegelicht. Daan Heurkens van Boerenverstand vertelde dat op het boerenbedrijf de basis principes nog altijd leidend zijn en dat Boerenverstand hier dagelijks aan werkt. Hiermee doelde hij op het feit dat boerenvakmanschap de basis is van een succesvol melkveebedrijf. Goed bodembeheer met oog op bodemvruchtbaarheid, hoge kwaliteit ruwvoer, best mogelijke benutting van eigen voer door de koe en vervolgens de beste kwaliteit mest om de kringloop te kunnen sluiten. Dit alles met als doel een zo hoog mogelijke mineralenbenutting op het bedrijf met zo weinig mogelijk externe input.

Melkveehouder Erik Smale gaf zijn visie over verbreding in de landbouw en hoe hij dit op zijn bedrijf toepast. Hij noemde dat voor een succesvolle verbreding het belangrijk is dat veehouders denken in kansen en niet in bedreigingen. Een voorbeeld van verbreding op Erik zijn bedrijf is het toepassen van agrarisch natuurbeheer. Dit levert hem verschillende voordelen op, waaronder een verhoogde biodiversiteit op zijn bedrijf, een economische tegemoetkoming vanuit de zuivel en een bepaalde kwaliteit voer, die goed aansluit bij de behoefte van een deel van zijn veestapel.

Vervolgens kwam melkveehouder Corné van Leeuwen aan het woord. Hij lichtte toe hoe hij samen met een aantal jonge boeren in het gebied Midden-Delfland, zich heeft gefocust op het initiatief om oude melkkoeien tot meerwaarde te brengen. Concreet betekent dit dat het vlees van de oude melkkoeien ‘lokaal met een verhaal’ wordt afgezet, in plaats van dat het voor wereldmarktprijzen in het anonieme voedselcircuit verdwijnt.

Als afsluiter gaf professor Jan Douwe van der Ploeg zijn visie over de toekomst van de (kringloop) landbouw, op landelijk- en mondiaal niveau. Aan de hand van drie voorbeelden vertelde hij hoe kringlooplandbouw geen verkooppraatje is maar een concreet succesverhaal voor boeren binnen de huidige landbouw. Daarnaast liet hij een briljant simpele grafiek zien met daarin: totaal kg N aangekocht uit (kracht)voer uitgezet tegen totaal kg N aangekocht uit (kunst)mest. En dan is elk jaar een stip in de grafiek. Daaruit was duidelijk te zien hoe een bedrijf door de jaren heen zoekt naar een nieuwe balans tussen voer (eiwit) aankopen en kunstmest. Te weinig kunstmest, geeft weer te lage eiwitgehaltes in de kuil en kost weer meer eiwit in voeraankoop. Het draait dus om het optimale en vooral niet het maximale!

Boerenverstand kijkt tevreden terug op een succesvol 2018. Komend jaar gaan we als Boerenverstand weer hard aan de slag en laten we ons minder afleiden door kringloopwijzer-berekeningen en discussies, maar blijven we focussen op de basis van kringlooplandbouw: beter voer winnen voor de koe en betere mest maken voor de bodem!